PHIÊU HỐT DẶM NGOÀI TÂM VÔ SỰ (Điếu văn của GHPGVNTN Âu Châu tưởng niệm Hòa thượng Thích Minh Tâm - Vĩnh Hảo chấp bút)   (1940 - 2013)     Đốt nén hương tâm, chúng con lặng người, cơ hồ không muốn lay động hay bật lên một lời một tiếng nào trước kim quan và di ảnh gần gũi, thiết thân. Trong đạo tràng với đại chúng trang nghiêm vân tập, giữa vùng hương khói và đèn nến lung linh, tưởng chừng dáng Thầy hãy còn ngồi đó, đĩnh đạc uy nghiêm. Thầy đã đi rồi, thật thế sao? Mới hôm nao, mắt từ bi trao gửi niềm tin đến những người đảnh lễ vấn an; tay hãy còn chắp - vui chào pháp lữ; miệng hãy còn cười - khích lệ môn sinh; mà giờ đây đã là cổ nhân lưu dấu trong dòng lịch sử Phật Việt, giũ mộng bình sinh, nhẹ bước nhàn du trên đường mây vời vợi. Quỳ nơi đây, ngước nhìn di ảnh mà lòng vẫn còn bàng hoàng không dám tin. Nén hết niềm đau, muốn tỏ đôi điều, nhưng ngôn ngữ giấy bút hầu như vô dụng trước chí nguyện và công hạnh bao la của Thầy! Thôi cũng đành gói ghém lời quê, truy niệm cuộc đời 75 năm của Thầy qua những vần thơ mộc mạc chân tình:   Chín tuổi cát ái, nguyện xuất gia Bửu Tích, Bình Thuận, huyện Hòa Đa Cầu thầy học đạo, danh Nguyên Cảnh Quét lá, thỉnh chuông, hạnh cao xa.   Mười ba (13) rời thầy, bước tham phương Nha Trang Hải-Đức Tăng-học-đường Chí vượt cao vời non Trại-Thủy Hạnh trải bạt ngàn nước trùng dương.   Mười sáu (16), y chỉ sư-Huyền Quang 1 Sa-di phẩm-đức đăng giới-đàn Viên Dung pháp tự thầy khen hạnh Minh Tâm đạo-hiệu tỏa thiền-quang.   Hăm mốt (21), tham học tại Già Lam 2 Giáo điển nội-ngoại đều bao hàm Hăm ba (23), đã sớm đăng tòa pháp Giáo Hội 3, Bồ Đề 4 giảng-giáo kiêm.   Hăm lăm (25), hiệu-trưởng trung-học-trường Bồ Đề Nguyên-Thiều, vang tiếng thơm Hăm bảy (27), đăng đàn thọ đại giới Lập hạnh, dấn thân, mở con đường: Canh tân, phát triển nền Phật Việt Khởi bước đăng-trình chí xuất dương Nhật-bản dồi mài môn Phật-triết Cao-học Đông-kinh danh bảng vàng.   Góp sức hoằng truyền nơi phương ngoại Nhật-bản Chi bộ 5 nguyện đảm đương Tiếp đến, trọng nhiệm thêm Pháp quốc Đất này từ đó hội nhân duyên.   Tàn xuân bảy lăm 6 nước đổi thay Mộng hồi hương đành cất từ nay Đất Pháp chọn làm nơi hoằng pháp Phật Việt ươm gieo ngay đất này.   Nương đức Thầy-Tổ: khai lập đạo tràng Khởi bước khiêm nhường: Phật đường Khánh Anh Đạm bạc sớm hôm dưỡng nuôi nhân lành, hạt tốt Gieo khắp quê người ánh đạo từ bi.   Ôi, cao cả thay! Bốn mươi năm, trì chí, bền lòng Bước độc hành rảo khắp mười phương Thuyết pháp, độ người, không nề lao nhọc Tăng Ni, thiện tín kính ngưỡng về nương. Đạo tràng học Phật dẫn đầu năm khóa 7 Khai nguồn trí tuệ cho khắp Châu Âu. 7   Đạo hạnh thâm sâu cỏ hoa vươn thành đại thụ Chùa nhỏ sơ sài dựng thành đệ nhất danh lam. Khánh Anh thiền tự: sừng sững trời Pháp quốc Văn hóa quê người nở bừng hoa trái Việt Nam.   Ôi, kỳ vĩ thay! Nào phải một phương gầy dựng cơ đồ đạo nghiệp Lòng Thầy trùm hết cả bốn châu! Giáo hội suy vi, tiên phong bắc nhịp hòa hiệp Phật Pháp lụn tàn, chủ xướng “Tăng đoàn Việt Nam” 8   Minh Tâm là đây! Làm sao quên được ơn Thầy mênh mông biển cả: Giữa lúc lòng người bối rối, hoang mang Khẳng khái, kiên cường, chống đỡ con thuyền lâm nạn Trí Thầy rọi sáng trên từng dặm đường trắc trở, gian nan   Viên Dung là thế! Nhớ mãi gương Thầy rạng soi trời đất: Nhu hòa, nhẫn nhục, đón nhận từng mũi đao tên Vạch lối, khai lộ, giẫm lên muôn trùng gai góc Miệng vẫn hàm tiếu, chở che hậu học đi lên.   Minh Cảnh phi đài: trần lao tuyệt tích Tâm Nguyên vô vật: sự sự viên dung. Chí cả chưa tròn, nguyện đã mãn Gậy trúc gõ nhịp đường vô chung. Đã đến: đã làm tất cả việc Đã đi: đã xả tận hư không. Phiêu hốt dặm ngoài tâm vô sự Tự tại nẻo về ý vô cùng.   Ngưỡng bạch Giác linh Thầy, Chúng con biết, Thầy đã đến và đi như thế: Suốt đời cặm cụi làm từ việc nhỏ đến việc lớn, mà chẳng một lần kêu ca than thở Thành tựu to lớn mà chẳng bao giờ kể lể khoa trương. Việc dễ, Thầy khích lệ người đảm đương Việc khó, Thầy im lặng nhận một mình. Cung cách ấy, một đời chúng con học không hết, hành không xong. Phật Pháp suy tàn, lòng người ly tán, chúng con vẫn cần bóng cả để tựa nương Thoảng khi thầm trách, sao Thầy đành vội lên đường Nhưng nhân duyên đã như thế, nào dám níu kéo cản ngăn Ngẫm lại hành trạng của Thầy: một đời tận hiến chưa từng một phút nghỉ ngơi Ở hay đi thì nguyện đã tròn đầy. Thôi thì Thầy cứ thong dong vượt ngoài ba cõi, đừng bận lòng hậu học kham việc dở dang Con đường Thầy đi, chúng con đã tỏ, nguyện xin nối gót.   Giờ này quỳ trước linh đài, Gạt lệ thường tình, cất lời thô vụng tiễn đưa Bậc đại sĩ hiếm hoi của nền Phật Việt Lạy Thầy, ngưỡng lạy Thầy Ngưỡng lạy ân cao muôn trùng. Nam Mô Từ Lâm Tế Chánh Tôn Liễu Quán Pháp Phái Tứ Thập Tứ Thế, khai sơn Khánh Anh Tự, húy thượng Nguyên hạ Cảnh, tự Viên Dung, hiệu Minh Tâm Hòa Thượng Giác Linh liên tọa chứng giám.   __________________   CHÚ THÍCH:   1. Cố ĐLHT Thích Huyền Quang, Đệ tứ Tăng Thống Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất. 2. Tu viện Quảng Hương Già Lam tại Gò Vấp do cố ĐLHT. Thích Trí Thủ thành lập. 3. Giảng sư GHPGVNTN tỉnh Phú Yên. 4. Giáo sư Trung học đệ nhị cấp tại trường Trung học Bồ Đề Tuy Hòa, Phú Yên. 5. Chi bộ trưởng Chi bộ GHPGVNTN tại Nhật-bổn. 6. Năm 1975, Cộng sản toàn chiếm miền Nam. 7. Hòa thượng Thích Minh Tâm khởi xướng tổ chức 5 khóa học Phật Pháp đầu tiên tại Pháp từ năm 1984 đến 1988, được tiếp nối và mở rộng thành Khóa Tu Học Phật Pháp Âu Châu từ năm 1989 đến 2013 với 25 khóa luân phiên tại nhiều quốc gia của Châu Âu. 8. Hòa thượng Thích Minh Tâm là một trong những lãnh đạo chủ xướng thành lập Tăng đoàn hải ngoại đầu năm 2007 với danh xưng “Tăng Ni Việt Nam Hải Ngoại,” mỗi năm luân phiên tổ chức Ngày Về Nguồn - Hiệp Kỵ Lịch Đại Tổ Sư để tạo cơ hội đoàn tụ, hòa hợp giữa Tăng Ni mọi tông phái.