Nguyễn Mạnh Trinh
Thơ mới của Nguyễn Mạnh Trinh đọc lên, nghe như nhạc. Một loại nhạc buồn thấm thía. Một loại buồn rất đau. Nhất là bài này, giọng thơ thật trầm tĩnh, mà nỗi đau thì lạnh tê vào tận tim gan:
Dặn Anh Khói Sóng
Anh, rẽ thẳng ngôi em làn tóc xõa
Không quanh co khuất khúc mối tình em
Dù biển gió sẽ rối tung trăm ngả
Anh vuốt ve cho giấc ngủ em mềm
Anh, ru em lời ca dao mật ngọt
Cho em quên cơn khát biển nhọc nhằn
Nhìn thẳng mắt em chân trời hy vọng
Cho mênh mông anh trán phẳng vết nhăn
Anh, vuốt khẽ cho em tà áo mộng
Khép sau lưng tia nắng đẹp phố phường
Ô kìa anh tung tăng đôi bướm đẹp
Ðang nô đùa bãi cỏ biếc quê hương
Anh đọc nhỏ thơ anh lời dưới mộ
Có phải em đang dần rã xác thân
Có phải đang bập bềnh muôn khói sóng
Ðường hải hành trăm lối dạt phân vân
Anh, hãy hôn em bờ môi vời vợi
Ấm vòng tay tà áo đẹp em đan
Ðợt phiêu bạt gió bên trời tiếng gọi
Ơi nụ cười sao đau xót vô vàn
Anh, em đã vùi trong lòng biển thẳm
Vèo cánh chim qua nhịp sóng đoạn trường
Rêu xanh sẽ muôn đời xây nấm mộ
Trái tim không ngưng nhịp đập quê hương.
Lãng mạn. Chung tình. Nỗi nhớ và niềm đau, thoáng hiện, thoáng ẩn. Rất nhẹ nhàng, thi vị.
Thấp Thoáng Bóng Một Người
Nghe thoang thoảng từng bài thơ anh viết
Hương một người nồng mái tóc thân quen
Nhớ man mác rong rêu sân Thành Nội
Mùi hoa quỳnh trong nỗi nhớ lênh đênh
Gió phớt nhẹ nắng bên thềm ríu rít
Sầu vu vơ từng phiến dấu gót chân
Ngọn cỏ non e dè môi mật ngọt
Nghe chiều về chầm chậm đến, phân vân
Bỗng trời mưa hình như đang gợi nhớ
Mù lê thê buồn mấy nhánh sông đời
Tóc ai bay xõa trăm miền ngóng đợi
Qua chuyến đò soi bóng nước mù khơi.
Em còn giữ màu áo vàng tôn nữ
Lụa trinh nguyên áo mỏng khép hồn thơ
Hồng chút nhớ phảng phất chiều sương khói
Như nụ cười vỡ vụn nét ngu ngơ
Dáng em nhẹ buổi sáng trường vôi tím
Bài học vui như một chút ân cần
Tà áo bay quấn bàn chân quyến luyến
Như gió trời hôn nhẹ những bàn chân
Có tiếng hát vọng đáy hồn miên viễn
Trên môi cười trong giấc nhớ khôn nguôi
Mùa xuân đến xin cành hoa quỳnh nở
Trong nhịp đàn thấp thoáng bóng một người.
Tự gẫm thân phận mình, có vẻ như loài sâu mọn. Ðây không đơn giản như những lời than thở mà kỳ thực là một tra vấn sâu xa ý nghĩa cuộc đời và về sự tồn hữu của mình. Tra vấn ấy làm cho con sâu mọn có thể tồn tại và có thể vươn lên được.
Chỗ Ẩn Của Loài Sâu
Chiều bước khẽ trên ngõ về của gió
Thập tự buồn tay phất phới hạt mưa
Ðầy lá úa nẻo vô cùng đã lỡ
Môi đằm đằm sương khói chốn rừng xưa
Ở một chỗ ai cũng hèn như cỏ
Thân sâu đo đếm mãi lối chông gai
Lửa trời nung óc người loang dấu đỏ
Dốc lầy thêm gót mỏi đỡ thân gầy
Giông bão đập nhát roi đời quạnh quẽ
Môi tả tơi bầm tím một hồn sầu
Cây ngả nghiêng vắng bặt loài chim sẻ
Mắt ngại ngùng nhìn đêm tối về mau
Ở một chỗ ai cũng buồn như lá
Dẫm dòn tan tiếng vỡ bóng trời xa
Lán tranh thấp náu nương hình tượng lạ
Ta về đâu mây xuống giữa đời qua.
Ðôi khi say tràn như một gã bất đắc chí. Lời thơ ngã nghiêng theo hồn sầu. Lưỡi gươm không vung được thì vung cả túi thơ, ném vào những chiếc mặt nạ trơ lì. Lạc lõng giữa chốn phù hoa. Sầu dâng ngút ngàn mà không rơi lấy một giọt lệ. Thơ anh là như thế. Ðau niềm đau thật dữ tợn, mà khô khốc làm sao ấy. Chỉ thấy lửa sầu bốc, miệng đắng, môi khô, môi lạnh, hiếm niềm vui và không nụ cười, chứ không thấy khóc. Gã thơ nầy, tuy say, tuy sầu, tuy lạc lõng, ngơ ngác, mà hạo khí vẫn ngất trời.
Bài Thơ Cuối Năm
Năm hết một mình ngất ngưởng say
Chiều sương hơi núi lạnh môi đời
Chân chồn bước lạc vào hoang lộ
Cửa đóng mộng đời trai thoáng bay
Ta đếm đời ta hiếm nét vui
Chiều thiêu nắng lửa sáng sương đầy
Quanh ta đá tảng sầu vương nặng
Phố cũ tìm quên bóng áo ai
Ta vẫn bậm môi tiếng thở thầm
Bạn bè ôi đầy đọa chung thân
Xó rừng hiu hắt đời bóng lặn
Xa thẳm cỏ sầu lối phân vân
Ta muốn ngâm thơ như tráng sĩ
Vung gươm miệng hát đời biên cương
Thế nhân đầy dẫy phường mắt trắng
Phù thế thân tàn giấc mộng hoang
Hắt chén về nam chờ đêm hết
Ngày đang hửng nắng xuống phương nào
Ta thân đất trích sầu chắn lối
Quê nhà ai đợi dưới hàng cau?
Ta nốc hơi men đầy miệng đắng
Lửa sầu bốc ngọn ngả nghiêng đời
Ðêm ba mươi tết sầu chắn lối
Tìm thử quê nhà lửa biếc soi
Mộng vẫn còn lưng trong cốc nhớ
Men bốc hoang sơ một cõi người
Mới hay ngơ ngác chiều phố chợ
Mỏi mắt không ra một nụ cười.
Tìm không ra nổi nụ cười của người khác, hay là chính mình không cười nổi? Có lẽ cả hai. Có chăng là nụ cười gượng, nụ cười tái tê, không còn gì để nói.
Riêng Một Chút Tình Cờ
Thì thôi còn lại nụ cười
Cây khô ngọn vẩy cành vời mộng nhau
Xa người tưởng đã ngàn sau
Sao ngơ ngác vẫn nỗi sầu chưa phai
Xứ người lạnh bủa đôi vai
Nhìn nhau mặt lạ thở dài bỗng nghe
Thì thôi đã lỡ ngõ về
Áo trưa hè trắng hàng me thuở nào
Gió cuồng vút khoảng trời cao
Yêu người lộng cánh chim chao chập chùng
Một khuôn đá tảng lạnh lùng
Dấu muôn lượng sóng bão bùng vết đau
Thì thôi chẳng đủ trầu cau
Người mang kỷ niệm dãi dầu tuổi vui
Tiếng đàn rớt xuống ngậm ngùi
Khoé nhăn mắt đỏ dập vùi cõi sâu
Bởi sông ai gẫy nhịp cầu
Ba năm thoảng mặt nước cau ngỡ ngàng
Thì thôi, thư cũ ố vàng
Phận riêng con nước bàng hoàng mùa trăng
Ðủ rồi, giọng nói giá băng
Sao run tay những hằng hằng nhịp tim
Chào ông, vẳng cõi lặng im
Mũi dao đỏ ngọn máu chìm nhớ ai
Chào ông, phải tiếng gió lay
Hay muôn kỷ vật đong đầy, náu quanh
Lạ rồi mượt sợi tóc xanh
Chào bà, thoảng một âm thanh, cũng đành.